Wole tarczycy
Wole to powiększenie tarczycy, stanowiące objaw wielu czynników związanych z chorobami tego gruczołu. Pojawienie się wola tarczycy wymaga dokładnej diagnostyki endokrynologicznej. W związku z tym, że jego wzrost jest z reguły powolny, przez długi czas pozostaje niezauważony przez większość pacjentów. W zależności od tego, jakie ilości hormonów produkuje powiększona tarczyca, wyróżnić można wole guzkowe toksyczne (nadczynne) oraz nietoksyczne (w przypadku prawidłowej czynności tarczycy). W momencie, kiedy co najmniej 1/3 gruczołu położona jest poniżej górnego brzegu mostka, mowa wówczas o tak zwanym wolu zamostkowym. Wyróżnia się jeszcze wole miąższowe, naczyniowe oraz guzkowe.
5 różnych scyntygramów gruczołu tarczowego.
A) Prawidłowa tarczyca, B) Choroba Gravesa-Basedowa, C) Wole guzkowe toksyczne (choroba Plummera), D) Gruczolak toksyczny, E) Zapalenie tarczycy. Źródło zdjęcia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Wole_(tarczyca)
Objawy, jakie może wywoływać wole
W przypadku, kiedy powiększenie tarczycy jest niewielkie, mogą nie występować żadne objawy. Jednakże w przypadku dużego wola typowe są problemy z oddychaniem, a niekiedy nawet i z połykaniem. Jest to spowodowane uciskiem wola na sąsiadujące z nim struktury szyi. Większość objawów zależy przede wszystkim od tego, czy wole jest toksyczne, czy też nietoksyczne. W przypadku wola toksycznego pojawiają się dodatkowo objawy charakterystyczne dla nadczynności tarczycy.
Jak rozpoznać wole?
Wole tarczycy objawia się przede wszystkim w postaci powiększonego obwodu szyi i stanowi to podstawowy znak do jego rozpoznania. Dodatkowo pojawiają się także, wspomniane wcześniej problemy z oddychaniem i połykaniem. W przypadku zauważenia powyższych objawów, należy niezwłocznie udać się na wizytę do lekarza, który wykonana badanie ultrasonograficzne i na jego podstawie będzie w stanie ocenić rozmiar wola. Badanie USG, oprócz oceny rozmiaru wola, pozwala także na określenie jego rodzaju. Umożliwia również ocenę oraz monitorowanie efektów leczenia chorób związanych z wystąpieniem wola. Rozpoznanie wola następuje wówczas, kiedy objętość tarczycy przekracza górną granicę normy. W przypadku kobiet granica ta wynosi od 18 do 20 ml, a w przypadku mężczyzn – 25 ml.
Niedobór jodu a wole tarczycy
Rozwój wola tarczycy może być spowodowany niedoborem jodu w organizmie człowieka. W Polsce najbardziej narażonym obszarem na niedobór tego pierwiastka okazuje się region południowy. Oprócz rozwoju wola, niedobór jodu może powodować także inne zaburzenia, takie jak: uszkodzenie mózgu u płodu oraz u noworodków, czy też opóźniony rozwój psychiczny oraz fizyczny u dzieci i młodzieży.
Leczenie
Wole może być leczone w sposób zachowawczy. W niektórych przypadkach jednak konieczne jest przeprowadzenie operacji. Dotyczy to przede wszystkim obecności nowotworu złośliwego. W trakcie operacji z reguły usuwa się prawie cały gruczoł tarczowy. Pozostawiane są jedynie resztki gruczołu, których objętość wynosi około 2-4 ml po stronie każdego płata. Niegdyś wykonywano operacje, w trakcie których usuwano jedynie pewną część wola. Z czasem zrezygnowano jednak z takiej metody, gdyż nie dawała ona pożądanych rezultatów, a w większości przypadków, po pewnym czasie dochodziło nawet do nawrotu choroby.
