Endokrynolog
Endokrynologia jako nauka
Biorąc pod uwagę etymologię słowa „endokrynologia”, w dosłownym tłumaczeniu, oznacza ona naukę o wydzielaniu wewnętrznym, a więc hormonalnym. Termin ten pochodzi bowiem od trzech starogreckich słów, a mianowicie: endon, czyli wewnątrz, krino, a więc wydzielam oraz logos, czyli słowo. Lekarz endokrynolog specjalizuje się we wszelkich zaburzeniach związanych z funkcjonowaniem narządów wytwarzających hormony, a więc substancje chemiczne, które wydzielane są do krwiobiegu. Do podstawowych narządów, wytwarzających hormony, zalicza się nie tylko tarczycę, choć o niej mówi się najczęściej. Ważne dla całej gospodarki hormonalnej sa również nadnercza, jajniki, jądra, przytarczyce, przysadka mózgowa, trzustka, a także łożysko w przypadku kobiet ciężarnych. Przysadka mózgowa jest centralnym gruczołem dokrewnym, który produkuje wiele hormonów, takich jak: TSH, FSH, LH, czy ACTH. Hormony te kontrolują oraz nadzorują pracę innych gruczołów dokrewnych.
Kiedy udać się do endokrynologa?
Wyróżnić można pewne, charakterystyczne objawy, które powinny nas skłonić do wizyty u endokrynologa. Najważniejsze z nich to przede wszystkim: otyłość lub nagły spadek masy ciała, niewielki wzrost, szczególnie w przypadku małych dzieci (oczywiście w stosunku do ich rówieśników), zaburzenia cyklu miesiączkowego, problemy ze snem, nerwowość, uciążliwy trądzik, zmiany w popędzie seksualnym, nadmierna potliwość, nadmierne owłosienie u kobiet, bądź łysienie, a także powiększone piersi u chłopców lub mężczyzn. Jakie mogą być przyczyny wspomnianych przed chwilą dolegliwości?
Najczęstszym powodem wizyty w gabinecie endokrynologicznym, okazują się problemy z tarczycą. Głównym zadaniem tego gruczołu jest wydzielanie dwóch, niezwykle istotnych hormonów: tyroksyny oraz trójjodotyroniny. Nad prawidłowym funkcjonowaniem tarczycy czuwa hormon przysadkowy TSH. Do charakterystycznych objawów, które mogą pojawić się w związku ze złym funkcjonowaniem tarczycy, a które powinny nas skłonić do wizyty u endokrynologa, należy zaliczyć te, które towarzyszą zarówno nadczynności, jak i niedoczynności tarczycy. W przypadku nadczynności tarczycy bardzo częstym objawem okazuje się ból i pieczenie gałek ocznych, niekiedy wytrzeszcz i zaburzenia widzenia, a także pobudliwość, osłabienie, spadek wagi ciała oraz przyspieszone tętno. W przypadku niedoczynności tarczycy pojawia się głównie obrzęk oraz suchość skóry, osłabienie, wzrost wagi ciała, a także depresyjny nastrój. Obie choroby charakteryzują się również tym, że występują zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet, które mogą doprowadzić niekiedy do niepłodności.
Do endokrynologa nie udają się jednak wyłącznie kobiety. Mężczyźni również mają poważne problemy z hormonami. Jednym z takich problemów może byc tak zwana ginekomastia, a więc powiększenie piersi. Zaburzenie to, oprócz pewnych działań kosmetycznych, wymaga także dokładnego zbadania, celem wykluczenia guzków piersi, które w przypadku mężczyzn również mogą mieć charakter nowotworowy. Ginekomastia może być wywołana obniżonym poziomem androgenów, bądź zwiększonym stężeniem estrogenów. Inną przyczyną może być marskość wątroby, zażywanie leków o działaniu estrogennym, czy hiperprolaktynemia. Mężczyzna powinien również udać się do endokrynologa, jeżeli stwierdzono u niego niepłodność, bądź kiedy przechodzi andropauzę.
