Choroba Addisona
Na czym polega i skąd się bierze?
Choroba Addisona pojawia się wraz z przewlekłą niewydolnością kory nadnerczy, organu odpowiadającego za produkowanie hormonów, m.in kortyzolu i aldosteronu. Te dwa hormony pełnią ważną funkcję w organizmie – kortyzol bierze udział w metabolizmie białek, tłuszczów i cukrów, aldosteron natomiast poprzez wpływanie na stężenie sodu w organizmie reguluje ciśnienie krwi. Choroba Addisona pojawia się wraz z postępowaniem innych chorób mogących uszkodzić korę nadnerczy, np. chorób autoimmunologicznych w których organizm atakuje własne tkanki, nowotworów nadnerczy, gruźlicy lub AIDS. Niedoczynność nadnerczy może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Pierwotna niedoczynność nadnerczy wynika z trwałego uszkodzenia samych nadnerczy, natomiast w przypadku wtórnej niedoczynności, źródłem choroby jest nieprawidłowa praca przysadki mózgowej, produkującej inny hormon – ACTH, który reguluje wydzielanie kortyzolu z nadnerczy.
Jakie są objawy choroby Addisona?
Nieprawidłowa gospodarka hormonalna w ciele chorego powoduje wystąpienie objawów choroby. Należą do nich:
- Uczucie zimna,
- Spadek masy ciała,
- Obniżone ciśnienie krwi,
- Nudności i wymioty,
- Chwiejność nastrojów – depresja, lub nieradzenie sobie z sytuacjami stresowymi,
- Osłabienie powodujące problemy z podjęciem jakiegokolwiek wysiłku fizycznego
- Zasłabnięcia
Objawy zwykle nasilają się w miarę postępowania choroby, aż do momentu prawidłowego zdiagnozowania choroby i rozpoczęcia leczenia. W przypadkach, gdy chory nie przyjmuje leków lub kiedy do uszkodzenia nadnerczy dochodzi w sposób szybki i gwałtowny (np. w wypadku) może dojść do tzw. przełomu nadnerczowego. Jest to ostra niewydolność kory nadnerczy powodująca zespół nagłych objawów takich jaki nudności, wymioty, biegunka, spadek ciśnienia krwi i utrata przytomności. Przełom nadnerczowy prowadzi do śmierci jeśli choremu nie poda się szybo właściwych leków.
Diagnoza i leczenie
Diagnozą i leczeniem niewydolności kory nadnerczy zajmuje się endokrynolog, a terapia jest dożywotnia. W celu zdiagnozowania choroby Addisona wykonuje się badania krwi oznaczające poziom kortyzolu, oraz badanie moczu na poziom hydroksykortykosteroidów. Przesłanką do takiego badania może być zbyt niska ilość jonów sodu lub zbyt wysokie stężenie jonów potasu we krwi. Następnym etapem jest ustalenie czy niedoczynność nadnerczy ma charakter pierwotny czy wtórny poprzez badanie poziomu hormonu przysadki mózgowej – ACTH.
Chorobę Addisona leczy się poprzez suplementację syntetycznych hormonów, których organizm nie jest w stanie sam wytworzyć w odpowiedniej ilości- kortyzolu i aldosteronu. Osobom chorym zaleca się noszenie przy sobie informacji o chorobie oraz przyjmowanych lekach i ich dawkach, tak aby w razie nagłej potrzeby można było podać odpowiednie leki. Przy właściwie dobranym poziomie leków objawy choroby nie występują, a sama choroba nie nakłada wielu ograniczeń na chorego. Należy pamiętać o regularnym przyjmowaniu leków i informowaniem np. dentysty o chorobie. Przy zachowaniu właściwego leczenia jakość życia osoby chorej niczym nie odbiega od osoby zdrowej.
